Bikepacking in Scandinavië: van kust naar kust over het Sint Olavspad

Wout was de afgelopen zomer in Scandinavië, en maakte daar een mooie bikepacking tocht over het Sint Olavspad, een 600 kilometer lange pelgrimsroute van de Zweedse naar de Noorse kust.

Het verhaal van Sint Olav (in het kort)

Olav Haraldsson was koning van Noorwegen vanaf 1015. In 1028 moest hij vluchten naar Rusland, maar twee jaar later probeerde hij de troon terug te veroveren. Met een leger huurlingen ging hij op weg naar Nidaros, de stad die we tegenwoordig Trondheim noemen. Zo ver kwam hij echter niet, want hij werd gedood tijdens de slag bij Stiklestad. Olav werd begraven in Nidaros, en al snel daarna heilig verklaard. Eeuwenlang was Nidaros/Trondheim een belangrijk bedevaartsoord.

We zijn op pad! (De wandelroute is iets korter dan de fietsroute)

Het Sint Olavspad

Vandaag de dag kun je als een moderne pelgrim in het spoor van Sint Olav treden en zijn route volgen naar Trondheim. Zoals de meeste pelgrimsroutes is ook het Sint Olavspad in de eerste plaats een wandelroute. Maar er is dus ook een officiële bikepacking variant voor fietsers. Het is dus niet zo dat je als fietser ‘illegaal’ op de wandelroute rijdt. Beide routes zijn voor 90% gelijk aan elkaar, alleen op de stukken waar je echt niet kunt rijden wordt je als fietser een andere kant op gestuurd.

De route

Het officiële startpunt van het Sint Olavspad is in Selånger, een klein dorpje vlakbij Sundsvall aan de Botnische golf. Dit was de plek waar Olav voet aan land zette. Vanaf daar fiets je dwars door het Zweedse en Noorse binnenland om 600 km verder in Trondheim weer aan de kust te eindigen. Het Zweedse deel van de route is ongeveer 400 km lang, de laatste 200 km gaan over Noords grondgebied.

Hoogtemeters

In Zweden is het terrein glooiend en stijg je (netto) langzaam, tot je op de Zweeds-Noorse grens het hoogste punt van de route bereikt, zo’n 600 meter boven zeeniveau. In Noorwegen daal je dus netto weer 600 meter terug naar de kust, maar gaat het ondertussen aardig op en neer. De hellingen zijn hier duidelijk steiler dan in Zweden. De hele route bevat zo’n 9000 hoogtemeters. Prima bikepacking materiaal dus!

Van snelweg tot singletrack

De route voert grotendeels over (zeer) rustige gravel- en asfaltwegen. Soms moet je een stukje langs de doorgaande (snel)weg (E14), maar er zijn ook flinke secties waar je over bospaden en smalle tracks rijdt. Die doorgaande weg is overigens voor Nederlandse begrippen nog steeds behoorlijk rustig, en je kunt hier prima langs fietsen. Toch is het elke keer weer fijn als je het bos in gaat.

Tijd zat om midden op de weg een fotootje te maken.

Eindeloze natuur

Het zal je niet verbazen dat je onderweg vooral veel heuvels, bossen en meren ziet, en weinig mensen. De enige fatsoenlijke stad die je tussen Sundsvall en Trondheim tegenkomt, is Östersund (na ruim 200 kilometer). Verder moet je het doen met kleine dorpjes, nog kleinere dorpjes en wat losse boerderijen en huizen. Tussen de dorpjes kun je vele kilometers fietsen zonder iemand tegen te komen. Er wonen hier gewoon heel weinig mensen. Als fietser haal je natuurlijk in principe veel wandelpelgrims in, maar ook dat zijn er maar een paar per dag.

De fiets

Wij reden de route op hardtail mountainbikes. De paden zijn niet technisch, gevaarlijk of extreem steil, maar ik was toch regelmatig blij met mijn brede banden en lichte versnellingen. Het Sint Olavspad is geen route voor wielrenners op dunne bandjes. Met een stevige gravelracer kun je een heel eind komen, maar moet je waarschijnlijk wat vaker van de fiets of een alternatieve route zoeken. Een trekkingfiets is natuurlijk ook een prima keuze voor bikepacking, zeker met het oog op de bagage.

Hoewel dit over het algemeen afgeraden wordt, hebben wij met rugzakken gefietst. Daarnaast had ik een zadeltas gemonteerd. Je probeert natuurlijk zo weinig mogelijk overbodige spullen mee te nemen, maar voor een fietstocht van een week moet er toch het nodige mee. Als je in Scandinavië gaat fietsen moet je voorbereid zijn op niet-ideale weersomstandigheden. Dus als het wél mooi weer is, heb je vrij veel kleding die je ingepakt mee moet nemen. Wij kozen ervoor om zonder tent op pad te gaan, wat natuurlijk veel bagage scheelt.

De logistiek

Wij hebben de route in acht dagen gereden, dus gemiddeld zo’n 75 kilometer per dag. Onze langste dagafstand was 95 kilometer, de kortste 55. Afhankelijk van je fietsconditie en –ambitie kun je dit natuurlijk sneller of langzamer doen. Houd er wel rekening mee dat je veel over onverharde wegen en paden rijdt, de nodige hoogtemeters moet overwinnen én bagage mee moet zeulen. Allemaal geen zaken die goed zijn voor je gemiddelde snelheid, zeker niet als ze gecombineerd worden.

De grens tussen Zweden en Noorwegen.

Naast de afstand die je per dag wil en kunt rijden, moet je in de planning ook rekening houden met de beschikbaarheid van accommodaties langs de route. In Zweden en Noorwegen mag je overal (wild)kamperen, dus als je een tent bij je hebt kun je overnachten waar je maar wil. Zo niet, dan ben je aangewezen op de dorpjes waar je doorheen komt, of op de lijst van pelgrimsaccommodaties. Er zijn genoeg overnachtingsmogelijkheden langs het Sint Olavspad en je hoeft niet alles van tevoren te boeken. Soms zitten er wel flinke afstanden tussen de accommodaties, dus het is aan te raden hier van tevoren even naar te kijken.

Over eten en drinken hoef je je niet bijzonder druk te maken. Er zijn onderweg genoeg mogelijkheden om inkopen te doen, en een pizzaatje scoren lukt in de meeste dorpjes ook nog wel. Bij veel accommodaties kun je ook avondeten en ontbijt krijgen. Alleen in het gebied rond de Zweeds-Noorse grens is een stuk van 90 kilometer waar je helemaal geen dorp, winkel of restaurant tegenkomt. Daar moet je dus zorgen dat je van tevoren genoeg boodschappen hebt gedaan.

Een kleine omweg brengt je bij de grootste waterval van Zweden.

De ervaring

Voor ons was het Sint Olavspad in de eerste plaats een gave tocht door de Scandinavische natuur en een mooie gelegenheid om een langere bikepacking tocht te maken. De omgeving waar je doorheen rijdt is mooi en leent zich goed om op fietstempo te doorkruisen. Qua natuurschoon is het grensgebied tussen Zweden en Noorwegen het mooiste stuk. Daar ga je over steeds kleinere weggetjes en paden diep de natuur in. Dit is ook het hoogste stuk van de route, dus met het meeste uitzicht.

Aan de Noorse kant van de grens is de natuur graadje ruiger.

Tijdens het fietsen zijn we maar heel weinig mensen tegengekomen, maar toch hebben we een aantal leuke mensen ontmoet. Bijvoorbeeld Tommy en Sigrid, die aan de route wonen en in een schriftje statistieken bijhouden van alle pelgrims die langskomen. Of Kerstin en Gustav, waar we aan de keukentafel genoten van hun zelfgebrouwen bier. En Rickard en Astrid, die hun gasten ’s ochtends muzikaal uitgeleide doen. Waar je van tevoren wel een beeld hebt van de omgeving die je gaat zien, zijn dit soort ontmoetingen altijd een verrassing, en daarom des te leuker.

Met het predikaat ‘pelgrimsroute’ hadden we eigenlijk niet zoveel. Toch voegt de historische context een extra dimensie toe, en is het ook wel leuk om onderweg stempels te verzamelen bij kerkjes, kapelletjes en overnachtingsadressen. Bovendien heb je er praktisch voordeel van dat je op een pelgrimsroute zit. Zo is de route in principe volledig uitgepijld (hoewel een GPS track geen overbodige luxe is), en is de lijst met (pelgrims)accommodaties langs de route ook erg handig. Dit maakt het plannen en rijden van de route een stuk eenvoudiger dan wanneer je in dit dunbevolkte gebied alles helemaal zelf uit zou moeten zoeken.

Aan rust, ruimte en stilte geen gebrek op het Sint Olavspad.

Conclusie

Als je op zoek bent naar technische mountainbiketrails of klimwerk zoals in de Alpen, dan ben je op het Sint Olavspad aan het verkeerde adres. Ook als je behoefte hebt aan veel sociale contacten onderweg en gezellige dorpjes, terrasjes en ander vertier langs de route, kun je beter een andere bestemming zoeken. Maar houd je van lekker fietsen door de natuur met rust en ruimte om je heen, dan is het Sint Olavspad zeker een aanrader. Wij hebben in ieder geval genoten van ons Scandinavische coast-to-coast bikepacking avontuur!

Wil je meer weten over het Sint Olavspad, dan is deze website een goed startpunt.

Heb jij ook een bikepacking avontuur beleefd? Of ben je er een aan het plannen?

Deel je bikepacking verhalen in de Cobbles Cycling Strava Club en inspireer je clubgenoten!

Gerelateerd artikel