Fietsverlichting racefiets / gravelbike / mountainbike: een gids met alles wat je moet weten (veilig fietsen in de herfst en winter)

De herfst doet inmiddels zijn intrede. De dagen worden snel korter. Dat betekent minder fietsuren in het zonnetje. Maar fietsen in de herfst is eigenlijk het mooiste wat er is! Je moet het echter wel veilig doen. Daarvoor is een goede set fietsverlichting ideaal. In deze uitgebreide gids vertellen we je welke soorten lampen er bestaan, welke features er in de markt te vinden zijn en doen we een aanrader voor welke lampen jij voor welke fietsrit (race/gravel/mtb) kunt aanschaffen. Lees snel verder!

Disclaimer: dit artikel is geschreven in samenwerking met Sigma. Daarom vind je afbeeldingen en verwijzingen naar Sigma of haar producten. Verder bieden we jullie een zo eerlijk mogelijk overzicht, zodat je zo veilig mogelijk op de fiets stapt in het najaar.

Inhoud

In deze gids vind je alles wat je wilt weten over fietsverlichting voor wielrenners, gravelbikers en mountainbikers. We behandelen de volgende onderwerpen:

• Winactie Sigma Aura100 + Blaze Link fietsverlichting set
• Waarom fietsverlichting?
• Soorten lampen (koplamp, achterlicht, etc.)
• Mogelijke features (lichtsterkte, accuduur, flash, prijs en nog veel meer)
• Welke verlichting heb ik nodig bij welke fiets? Racefiets/mountainbike/gravelbike/stad
• Wat is verplicht en illegaal rondom fietsverlichting?

Winactie: Sigma Aura 100 koplamp + Blaze link achterlicht

Onze vrienden bij Sigma laten ons een set fietsverlichting verloten! Wil jij kans maken op een Aura100 koplamp en Blaze link achterlicht (incl. remlicht & gekoppelde aan/uit schakelaar)? Check dan onze Strava Club! De link vind je onderaan in het artikel. In deze gids lees je tussendoor alle interessante weetjes over de koplamp & achterlicht dat je kunt winnen. En nog veel meer!

Artikel gaat verder ronder afbeelding
Wil jij deze fietsverlichting voor je racefiets / gravelbike winnen? Lees verder en doe mee aan de winactie.

Waarom zou ik fietsverlichting gebruiken?

Lekker open deur, maar je wil natuurlijk iets zien als je in het donker gaat fietsen. Of als je in het licht vertrekt, maar in het donker dreigt thuis te komen. Naast ‘zien’ speelt ook ‘gezien worden’ een belangrijke rol. Heel kort draait het dus om veiligheid. Niet alleen in de nacht, maar ook steeds vaker overdag. Voor dit laatste gelden wel verschillende regels in verschillende landen.

Artikel gaat verder onder afbeelding
In dit artikel bespreken we koplampen/voorlampen, achterlichten en helmlampen/hoofdlampen

Soorten lampen

Er zijn verschillende soorten lampen: koplampen, achterlampen, hoofdlampen en sets. Hieronder bespreken we kort wat je aan welke lamp hebt.

Koplampen

Het eerste waaraan je denkt bij fietsverlichting is natuurlijk de koplamp. Je wil immers iets zien als je in het donker gaat fietsen. Maar gezien wórden is minstens zo belangrijk. Er zijn koplampen in verschillende lichtsterktes. Dat varieert van “gezien worden door auto’s” tot “ik wil dat het hele pikdonkere bos even licht is als overdag”. Je raadt misschien ook al wel dat bij het mountainbiken weer andere features belangrijk zijn dan voor een lamp bij het wielrennen.

Achterlicht

Een achterlicht op je fiets is minstens zo belangrijk als een goede koplamp. Vergeet deze dus niet als je in het donker of de schemering gaat fietsen. Het maakt je immers zichtbaar voor achteropkomend verkeer – verkeer dat je zelf niet ziet aankomen. Veilig voor jou dus, en voor je medeweggebruikers.

Met de aankoop van achterlichten bestaat voor ieder wat wils. Basis achterlichten voor wanneer je maar af en toe in het donker fietst. Maar ook uitgebreide achterlichten met allerlei features, zoals remlicht, lasers op de weg, etc.

Ook qua vorm is er verschil. De meest voorkomende vormen zijn rond en rechthoekig. De meeste moderne achterlichten zijn zo ontworpen dat ze netjes achter je zadelpen passen. We willen immers wel aerodynamisch en gesoigneerd blijven mensen.

Hoofdlamp

Een hoofdlamp is eigenlijk niets meer dan een normale koplamp die je op je helm bevestigd. Meestal is de lichtopbrengst wat lager dan bij die je op je stuur monteert. Een hoofdlamp is bedoeld om iets te kunnen zien in de richting waar je kijkt. Dit is vooral voor mountainbikers bedoeld. Op de weg zou je hier je medeweggebruikers mee kunnen verblinden.

Sets

Van enkele merken bestaan ook kop- en achterlampen die je als set kunt kopen. Zo’n verlichtingsset biedt meerdere voordelen. Niet ten minste de prijs. Vaak betaal je net wat minder dan wanneer je de koplamp en achterlamp los zou kopen.

Verder zijn de kop- en achterlamp goed op elkaar afgestemd qua sterkte en features. Zo heeft Sigma de Aura100 & Blaze Link Set. Een hele handige feature daarin is dat het achterlicht automatisch aangaat wanneer je de koplamp inschakelt. Dus geen onhandige en gevaarlijke bewegingen meer, waarbij je tijdens het fietsen je achterlamp probeert aan te zetten en daardoor opzij stuurt of op zijn minst even afgeleid bent.

Artikel gaat verder onder afbeelding
Wanneer je de set van Sigma Aura 100 & Blaze Link hebt, gaat het achterlicht automatisch aan wanneer je de koplamp inschakelt. Geen gevaarlijke manouvres meer dus!

Features die in een lamp kunnen zitten

In dit onderdeel geven we een overzicht van features die we in fietsverlichting in de markt zien. Zo kun jij bepalen welke functies voor jouw situatie belangrijk zijn en daarop je aankoop afstemmen. We bespreken hier:

• Lichtsterkte (incl. uitleg welke sterkte voor welke situatie)
• Vorm lichtstraal
• Knipperen/flash
• Waterbestendigheid
• Accuduur
• Oplaadbaar met USB
• Automatisch inschakelen
• Connectiviteit
• Remlicht
• Rijstrookmarkering
• Montage (incl. tips hoe)
• Radar
• Prijs

Verschillende lichtsterktes

Meestal wordt lichtsterkte uitgedrukt in lumen. Een hoger getal is een fellere lamp. Lumen is de lichtkracht van een LED zelf. De Lux waarde is de effectiviteit van je lichtbundel, door de lichthoeveelheid te meten op 10 meter afstand. Hier is echter nog geen officiële omrekensom voor. Bij de meeste verlichting wordt echter lumen gehanteerd, dus met de handvatten hierboven kom je een heel eind. Er is echter geen industriestandaard. Merken bepalen zelf welk cijfer ze op de verpakking zetten. Je kunt dus ook kijken naar wat in de beschrijving gesteld wordt over het aantal meters wat de lamp ver schijnt.

Hier volgt een overzicht wat je aan welke lichtsterkte hebt bij koplampen:

• 0-249 lumen = gezien worden. Je bent zichtbaar voor andere weggebruikers, maar zelf heel veel meer zien is er niet bij.
• 250-499 lumen = wegdek verlichten. Je ziet op de weg al wat meer, maar de omgeving wordt er niet veel lichter van. Gebruik zo’n lamp dus vooral in de stad, waar je geen anderen wil verblinden en het al redelijk licht is door straatverlichting.
• 500-999 lumen = omgeving verlichten. Je hebt hier al te maken met een goede lamp voor diverse situaties. Je kunt hiermee in het buitengebied zonder straatverlichting prima wielrennen. Let wel op de bevestiging, want te hoog richten en je verblindt medeweggebruikers.
• 1000+ lumen = maximaal licht. Zelfs in een pikdonker bos zie je weer alles. Het voordeel hiervan is dat je hem ook in een lagere stand kunt zetten en zo wat meer uit je batterij te halen, wanneer 1000+ lumens niet nodig zijn. Pas op dat je deze niet in de stad gebruikt, want dit is verblindend fel.

Vorm van de lichtstraal

De lichtstraal van je koplamp kan meer rond zijn, waardoor deze de omgeving goed verlicht. Of meer gebundeld (smaller dus) en je een specifieker gebied verlicht. Te weide spreiding van een fel licht in de stad is niet handig, want dan kun je medeweggebruikers verblinden.

De Sigma Buster 1600 koplamp heeft een dubbele lens, waardoor je zowel rond als gebundeld licht kunt kiezen. In deze video zie je het gebundeld licht in actie:

Knipperen / flash

Zowel bij koplampen als achterlampen heb je een knippermodus. Dit is vooral om beter gezien te worden. Een knipperende lamp valt immers meer op. Te fel moet dit niet zijn, anders is het ontzettend storend voor andere weggebruikers. Sterker nog, dat is de reden waarom deze functie in Nederland officieel verboden is te gebruiken. In Duitsland mogen dergelijke lampen zelfs niet verkocht worden.

Waterbestendigheid

Wil je niet alleen in het donker fietsen, maar moet het van jou ook nog eens regenen om echt plezier te hebben in het afzien? Dan is waterbestendigheid iets om op te letten. Je hebt hier verschillende classificeringen in, van IPX4 tot IPX8. Tenzij je van plan bent om met de fiets in Bikinibroek Krabburgers te halen, heb je IPX8 niet nodig en kun je eigenlijk met IPX4 prima uit te voeten. IPX4 beschermt tegen opspattend water vanuit alle richtingen. Lichte regenbuien en spatwater zijn dus geen probleem. Als je echt door hoosbuien wil fietsen, moet je wellicht naar 5 of 6 zoeken.

Accuduur

Hoe lang de accu van een lamp mee gaat, kan van belang zijn. Het is in elk geval handig als het niet te vaak hoeft, ook al maak je geen ultra endurance ritten. Hoe lang je batterij precies mee gaat, hangt van verschillende factoren af. Natuurlijk welke lichtsterkte je gebruikt (minder fel = meer branduren). Maar ook de omgevingstemperatuur, leeftijd van de accu en hoe intensief deze gebruikt wordt (slijtage dus).

Oplaadbaar met USB

De meeste moderne fietslampen voor de wielersport werken met USB-oplaadbare accu’s. Denk aan een USB-A, USB-C of Micro-USB-poort. Of een verwijderbaar kapje waarna je de hele lamp in de USB-lader prikt. Goedkopere of oudere modellen werken wellicht nog op normale batterijen. Heb je die? Wees dan goed voor het milieu (en je portemonnee) en gebruik oplaadbare batterijen.

Artikel gaat verder onder afbeelding
Een USB-oplaadbare lamp is een stuk praktischer dan werken met batterijen. Plus, uiteindelijk goedkoper en beter voor het milieu!

Automatisch inschakelen

Er zijn lampen met sensoren die opmerken hoe donker het is. Wanneer het donker genoeg is, gaan de lichten automatisch aan. Het Sigma Blaze achterlicht is een voorbeeld van een fietslamp die automatisch aangaat.

Connectiviteit

Je lamp kan op meerdere manieren verbonden zijn. Via Ant+ of Bluetooth kun je bijvoorbeeld je lamp met je fietscomputer verbinden. Zo kun je de accustatus bekijken, of zelfs je lamp vanaf je fietscomputer bedienen. Hoe nuttig dat is, mag je zelf beslissen.

In sommige sets zijn de twee lampen (voor en achter) met elkaar verbonden. Wanneer je dan de koplamp inschakelt, gaat ook automatisch het achterlicht aan. Handig en veilig. Een voorbeeld van zo’n set is de Sigma Aura100 Blaze Link Set.

Remlicht

We gaan nog even verder bij de achterlicht-features. Om andere weggebruikers te waarschuwen, hebben sommige achterlichten een remlicht. Wanneer je sterk snelheid mindert, gaat het achterlicht feller branden. Bij de Sigma Blaze brand standaard 1 LED; bij activatie van het remlicht gaan er 3 aan.

“Rijstrookmarkering”

Er zijn ook achterlichten die via lasers op het wegdek een soort “persoonlijke rijstrook” naast je fiets markeren. Aan beide zijden van je fiets zie je dus een rode lijn op het wegdek. Dit zou wellicht kunnen helpen om passerend verkeer op veilige afstand te houden.

Makkelijk monteren

De meeste koplampen monteer je met een elastiekje om de buis. Je stuur bij de koplamp, je zadelpen voor het achterlicht. Soms is het echter een clip die je moet vastschroeven. Bij krachtigere koplampen (die zwaarder zijn door een grotere accu) kan dit van pas komen als je door het bos stuitert. Hierin zit dan ook het verschil tussen lampjes die je in je achterzakje meeneemt voor het geval je te laat thuis bent en je in het donker gezien wil worden. Of lampen die je monteert omdat je in het donker gaat fietsen en je goed wil zien.

Er bestaan ook koplampen die je in je fietscomputer mount kunt vastklikken (en je fietscomputer daar weer bovenop). Of waarbij speciale mounts zijn voor je fietscomputer + lamp. Een leuke feature. Klik hem vast in je Hidemybell en je hebt 3-in-1.

Artikel gaat verder onder afbeelding
De Sigma Buster koplampenserie maak je met de Butler mount vast, samen met je fietscomputer. Strak en gesoigneerd.

Voor koplampen die je ook als helmlamp kunt gebruiken, heb je natuurlijk weer een speciale strap nodig.

Je koplamp monteer je tussen 40cm en 120cm hoog. Zorg dat je het licht niet naar boven richt. Hierdoor kun je andere weggebruikers verblinden. Richt het horizontaal, of eventueel iets naar beneden.

Let bij de vorm van je achterlicht ook op de vorm van je zadelpen. En natuurlijk naar de wijze van bevestiging. Niet alle achterlichten zijn even geschikt voor aero zadelpennen.

Radar

Er bestaan fietscomputers die gebruik maken van een radarsensor. Deze sensor monteer je achterop je fiets. Bij van achteren naderend verkeer geeft je fietscomputer dan een seintje. Inmiddels bestaan ook achterlichten met geïntegreerde radarsensor, wat een beetje ruimte op je fiets bespaart, als je deze twee functies beide gebruikt.

Prijs

Aan alle leuke en nuttige features hangt natuurlijk een bepaald prijskaartje. Bekijk dus vooral wat van pas komt in jouw situatie en wat haalbaar is binnen jouw budget.

Welke verlichting heb ik nodig bij welke fiets?

Racefiets verlichting

Ga je wielrennen in het donker? Dan heb je waarschijnlijk wat straatverlichting waarvan je gebruik kunt maken. Of in elk geval fiets je niet in een pikdonker bos. Met een lichtsterkte van minder dan 500 tot 1000 lumen kom je prima weg. Je neemt deel aan het verkeer, dus ‘gezien worden’ is hier minstens zo belangrijk als ‘zien’. Gebruik een koplamp met lens die goed zichtbaar is van alle kanten, maar niet te fel naar de zijkant schijnt. Je wil geen andere weggebruikers verblinden. Omdat je deelneemt aan het verkeer is ook een goede achterlamp van belang. Zeker als je in drukke omgevingen fietst, bijvoorbeeld wanneer je terug in de stad komt, is een remlichtfunctie handig.

Mountainbike verlichting

Tijdens een mountainbikerit wil je een wat bredere lichtstraal dan bij een racefietslamp. Zo wordt het bos goed om je heen verlicht. Door een gebrek aan straatverlichting in het bos, heb je wellicht ook een wat hogere lichtopbrengst nodig dan bij het wielrennen. Denk aan 1000+ lumens.

Een mountainbike beweegt natuurlijk van hot naar her tijdens een rit. De bevestigde koplamp dus ook. Jij weet net als ik dat vooruitkijken op de mountainbike een van de belangrijkste vaardigheden is. Daarom wil je ook licht in de richting waarnaar je kijkt, niet alleen de richting waar je fiets op dat moment naartoe gaat. Een oplossing is om een hooflamp te gebruiken. Dat is eigenlijk een normale koplamp (pun intended?), maar dan in een wat minder hoge lichtsterkte (ca. 400 á 500 lumens). Je bevestigt hem op je helm.

Een achterlicht hoeft bij het mountainbiken wat minder spannend te zijn. Een simpel achterlicht waarmee je gezien wordt is goed genoeg. Hoe druk is het immers ’s nachts in het bos? Zorg wel dat je lichtopbrengst goed genoeg is voor de rit over de weg weer naar huis.

Artikel gaat verder onder afbeelding
Als dit je idee van gravelbiken is, volg dan gerust het lampen-advies voor mountainbike verlichting op.

Gravelbike verlichting

Net zoals met alles, hangt een gravelbike qua fietsverlichting tussen de racefiets en de mountainbike in. Kies de juiste verlichting voor de soort rit die je gaat maken: ga je buitenaf fietsen, met weinig verkeer en ben je beschut door bomen? Kies dan voor een felle lamp die de omgeving goed verlicht. Fiets je door iets meer bewoond gebied met meer verkeer? Kies dan minder felle verlichting, die vooral op ‘gezien worden’ inspeelt.

In de stad

Wanneer je door stedelijk gebied fietst, heb je meestal voldoende straatverlichting om te zien. Het gaat nu vooral om gezien worden. De felste lampen zijn dus niet nodig. Wat wel handig is in de stad, is verlichting die je makkelijk van je fiets kan afhalen (met een elastiekje), mocht je je fiets even achterlaten. Je wil immers niet dat je mooie lampen gestolen worden. Niet vergeten eraf te halen dus, anders is het alleen makkelijker stelen.

Overzicht: welke lamp heb ik nodig?

Omdat we dit artikel in samenwerking met Sigma schrijven, geven je hier een handig overzicht van welke specifieke lamp nou voor welke situatie ideaal is.

Wetgeving rondom fietsverlichting: wat zeggen onze vrienden van de overheid?

Er bestaat wat wet- en regelgeving rondom fietsverlichting. Een belangrijke is dat fietsverlichting andere verkeersdeelnemers niet in gevaar mag brengen. Specifiek wil dat zeggen dat de verlichting niet verblindend fel mag zijn en niet mag knipperen. Hiervoor is het Nederlandse RAI Keurmerk Fietsverlichting in het leven geroepen. De Sigma fietsverlichting die we enkele keren in dit artikel genoemd hebben, voldoet aan alle normen binnen het RAI keurmerk. Sterker nog, ze voldoen aan de nog strengere StVZO wetgeving van onze oosterburen in de Bundesrepublik.

Overigens hebben we het wel over ’s nachts in het bos fietsen. Maat let wel: tussen zonsondergang en zonsopkomst fietsen is in de meeste natuurgebieden verboden. “Night rides” zijn op de meeste plekken dus illegaal. Dit omdat we de diertjes ook hun rust en ruimte gunnen.

Wil jij de Sigma Aura 100 + Blaze Link fietsverlichting set winnen?

Reageer dan op ons bericht in de Cobbles Strava Club, vertel waarom jij de winnaar moet zijn! De winnaars worden getrokken onder onze nieuwsbriefabonnees. Zorg dus dat je ingeschreven staat voor ons nieuwsbrief.

Gerelateerd artikel

15 tips om wél te gaan trainen in de winter