Kettingonderhoud: tips voor een gesmeerde rit

Vraag tien fietsers hoe je het beste je ketting kunt onderhouden, en je krijgt vijftien verschillende antwoorden. Dat is bij de redactie van Cobbles niet anders. Wout doet een poging om uit alle meningen een paar algemeen bruikbare tips voor kettingonderhoud te destilleren.

Het principe

Een goed gesmeerde ketting trapt efficiënter, schakelt beter, maakt minder geluid en slijt minder snel. Genoeg reden om dit essentiële onderdeel van je fiets goed te onderhouden dus. Voor je de ketting daadwerkelijk gaat smeren moet je echter eerst zorgen dat hij schoon en droog is. Alleen dan hecht de olie of wax goed aan de ketting en kan het zijn smerende werk doen. Mensen die zeggen dat product X ‘voor geen meter smeert’ bedoelen eigenlijk vaak dat ze het spul hebben aangebracht op een vieze ketting.

Tijd voor kettingonderhoud (en een grondige poetsbeurt).

1. Schoonmaken

Kettingonderhoud begint dus niet met smeren maar met schoonmaken. Allereerst moet natuurlijk het grove vuil van de ketting en tandwielen gepoetst worden. Modder, zand en stof verwijder je (van je hele fiets) met water, een borstel en een sopje. Dat kan gewoon afwasmiddel zijn, of een meer gespecialiseerd fietsreinigingsmiddel. Begin met een zachte borstel om je frame niet te beschadigen. Gebruik daarna een harde borstel om de draaiende delen goed schoon te krijgen. Oude nagelborsteltjes of tandenborstels zijn prima geschikt voor je ketting!

Los zand en opgedroogde modder verwijder je met een zachte borstel.

2. Ontvetten

Een beetje soppen en borstelen is leuk, maar om je ketting echt vetvrij te krijgen is er grover geschut nodig. En hier beginnen de meningen op de Cobbles-redactie uiteen te lopen. Een product dat in veel schuurtjes te vinden is, is Dasty. Dit fluorescerend gele goedje ontvet het rooster van je barbecue en de velgen van je auto of motor, maar is dus ook onder fietsers behoorlijk populair. Merlijn noemt naast Dasty ook wasbenzine als ontvetter voor (nieuwe) kettingen. Robbert gebruikt de biologisch afbreekbare kettingontvetter van Cyclon.

Jef zweert bij het gebruik van een ultrasoonbad gevuld met, jawel, Dasty. De ultrasone golven trillen vuil uit de kleinste hoekjes en spleetjes waar je met een borstel niet bij komt. Nadeel van deze methode is dat je de ketting van je fiets moet halen (of je hebt een wel heel groot ultrasoonbad nodig). Deze methode is dan ook meer geschikt voor periodiek groot onderhoud dan voor een dagelijkse smeerbeurt. Je kunt dan ook meteen je cassette meenemen.

3. Smeren

Nu de ketting schoon en ontvet is, kun je eindelijk echt gaan smeren. Hierbij kun je kiezen tussen wax en olie. Bij de Cobbles-bloggers is wax duidelijk favoriet. De Wax Lube van Cyclon is een populaire keuze. Daan is er zelfs zo enthousiast over dat hij benadrukt dat hij geen aandelen in Cyclon heeft, maar het ‘gewoon topspul’ vindt. Ook de kettingwax van Squirt wordt meerdere keren genoemd en geroemd. Wout rijdt nog steeds rond met de Wend wax die hij vorig jaar testte. Robbert is de enige olieman, hij gebruikt teflonolie.

Waar iedereen het dan wel weer (ongeveer) over eens is: na het smeren de wax/olie genoeg tijd geven om goed tussen de schakels te komen. Dus smeer je ketting minimaal enkele uren voor je rit, en sproei niet nog even snel een beetje smeermiddel op de ketting voor je op de fiets springt. Wel is het verstandig om voor je vertrekt nog even een droge doek langs je ketting te halen om overtollig smeermiddel te verwijderen.

Waar je voorkeur ook naar uit gaat, gebruik in ieder geval een smeermiddel dat echt bedoeld is voor fietskettingen. Flesjes met smeerolie voor huis- tuin- en keukentoepassingen (scharnieren, naaimachines) zijn goedkoop en lijken daardoor soms een aantrekkelijk alternatief. Je ketting wordt tijdens het fietsen echter aan behoorlijk grote krachten blootgesteld, en daar zijn algemene smeermiddelen niet op berekend. Je kunt dus beter een paar euro extra uitgeven aan een goed smeermiddel, dat voorkomt onnodige slijtage van je ketting, cassette en tandwielen.

Voorkomen is beter dan genezen

Als je ketting nog goed loopt, hoef je hem niet voor elke rit opnieuw te smeren. Verwijder stof met een droge doek en zorg dat de fiets wegzet met een schone en droge ketting. Als je ketting droog begint te lopen maar verder nog wel schoon is, kom je er ook wel mee weg om alleen een beetje extra smeermiddel aan te brengen. Wacht echter niet met grondiger kettingonderhoud tot je (ketting) piepend en krakend thuiskomt. Kettingonderhoud kun je beter een keer te veel dan te weinig doen, dus net als bij zonnebrand is preventief smeren het devies!

Hoe goed je ook voor je ketting zorgt, slijten zal hij. Check dus regelmatig of je ketting aan vervanging toe is. Voor een paar euro heb je een handig tooltje dat je vertelt of je ketting niet te ver uitgerekt is. Vervang je ketting op tijd, dan gaan je cassette en tandwielen ook langer mee. En een ketting is een stuk goedkoper om te vervangen!

Smeer ‘m!

De een rijdt op asfalt en alleen als de zon schijnt, anderen ploegen in weer en wind over de weg of door de modder. Voor de een is 1000 kilometer per jaar een mooi streven, anderen tikken deze afstand binnen een maand af. Het is dus niet zo vreemd dat ook de ideeën over materiaal en het onderhoud daarvan nogal uiteenlopen. Met de hierboven beschreven tips van de Cobbles-redactie kun jij je eigen ideale methode voor kettingonderhoud samenstellen. Succes!

Heb jij een vette tip voor kettingonderhoud? En wat moet je absoluut nooit doen?

We zijn benieuwd naar jullie mening, dus laat maar horen in de Cobbles Cycling Strava club. Lid worden kost niets!

Gerelateerd artikel