Pro4mance review: bikefit van top tot teen

Een bikefit is ideaal voor iedereen die goed op de fiets wil zitten. Je positie komt namelijk heel nauw: een halve cm zadelhoogte of een cm stuurpenlengte kan een wereld van verschil maken. Daarom ging Daan op bezoek bij Pro4mance in Drunen.

Over mijn blessure

Sinds ongeveer twee jaar kamp ik met een flinke knieblessure: een overbelaste patellapees, wat blijkbaar meerdere jaren en veel aandacht nodig heeft om te genezen. De oorzaak is waarschijnlijk na de winter te snel opbouwen in trainingsvolume, op een fiets die niet goed op me afgesteld was. Dat levert onnodig veel druk op je knieën en dan komt op een gegeven moment de man met de hamer vertellen dat je pauze mag nemen.

Intussen heb ik al meerdere specialisten bezocht (huisarts, fysio, orthopeed, steunzolenboer podotherapeut,  sportfysio, sportmasseur) en een paar bikefits gehad. Er was wat met de afstelling van m’n fiets gemorreld en toen deed de kans zich voor om bij Pro4mance langs te gaan voor een fietspositiemeting. Op naar Drunen dus!

Mocht je het interessant vinden om blessure-ervaringen uit te wisselen, mail me gerust even.

Oefentherapeut cesar

Er zijn diverse soorten bikefitters in Nederland, allemaal met hun eigen specialiteiten. Onlangs schreven we al over het idmatch BikeLab systeem, waarbij je snel en zonder veel fysiek contact een bikefit krijgt en je op die manier een voor jou passende fiets kan kopen.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Eric van den Bogaard, eigenaar van Pro4mance, doet het even voor

Eric van den Bogaard van Pro4mance heeft als voordeel dat hij zijn fietspositiemetingen doet vanuit zijn werk als oefentherapeut cesar, specialist in de houding en het bewegingsgedrag. Hij kijkt daarom niet alleen naar hoe je op de fiets zit, hij beoordeeld je hele lichaam – ook naast de fiets – en probeert daarbij beperkingen of asymmetrie te ontdekken.

Pro4mance lijkt ook voor zowat alles een oplossing te hebben, van zadels tot zooltjes, maar hierover later meer.

Voor wie is een bikefit bij Pro4mance?

Een bikefit bij Pro4mance lijkt ideaal voor blessuregevoelige of geblesseerde mensen als ikzelf; dan heb je net even wat extra aandacht voor details nodig. Maar Pro4mance ontvangt niet alleen mensen met langdurige klachten, je kunt er ook terecht voor het verbeteren van prestaties en natuurlijk voor preventie. Steeds meer beginnende fietsers nemen een bikefit, omdat mensen tegenwoordig beter geïnformeerd willen en kunnen starten.

Je kunt er terecht met diverse sportieve fietsen; ik ging op pad met mijn racefiets en mountainbike.

Stukje fietsen

Allereerst wilde Eric een voorlopige  analyse doen van mijn huidige fietspositie. Daarom vroeg hij mij om op mijn racefiets (die inmiddels op de rollen stond) te gaan zitten en even een paar minuutjes te fietsen.

Meteen valt op dat geen gebruik maakt wordt van fancy 3D camera’s. Eric filmt met een iPad (vanaf een vast punt), met een speciale app, waarmee je lichaamshoeken en bewegingsgedrag geanalyseerd kunnen worden. Hij kijkt dus echt vanuit zijn eigen ervaring als bikefitter en oefentherapeut, in plaats van afhankelijk te zijn van een bepaald systeem.

Onderzoek

Vervolgens zijn we aan de slag gegaan met een zeer uitgebreid mobiliteitsonderzoek, op de behandeltafel en in de trainingsruimte. Hierbij wordt o.a. gekeken naar de mobiliteit van je rug, heup, knie en enkel. Maar ook naar de flexibiliteit van verschillende spiergroepen zoals je hamstrings en kuitspieren. Mijn flexibiliteit was redelijk in orde, omdat ik hier vanuit mijn behandeling bij de sportfysiotherapeut het afgelopen jaar flink aan gewerkt heb. Wel is er nog een beperking van mijn linker heup wat in de spieren lijkt te zitten. Dit zou kunnen zorgen voor een scheefstand van mijn zitvlak op het zadel.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Even die hamstrings en die heupen testen

In de trainingsruimte gingen we verder met een onderzoek naar core stability en beenstabiliteit. Daarvoor moet je dus planken, side planks doen, bridges en meer. Zachtjes gezegd kwamen hier wat verbeterpuntjes uit bij mij. Vooral aan de stabiliteit van m’n benen valt het een en ander te verbeteren.

(tekst gaat verder onder afbeelding)
Even die hamstrings en die heupen testen

Al met al kwamen er diverse asymetrieën en verbeterpunten uit het vooronderzoek, die we konden meenemen naar de rest van de fietspositiemeting.

Statische meting

Omdat Eric ongeveer alles dynamisch meet was dit een kort onderdeel. Alleen de schouderbreedte wordt opgemeten om je stuurbreedte te bepalen.

Schoenplaatjes & zooltjes

Daarna volgt iets wat maar heel klein is, maar wel ontzettend belangrijk voor je positie op de fiets: het afstellen van je schoenplaatjes. Mijn schoenplaatjes bleken dus totaal niet goed te staan, waardoor je rare bewegingen kan gaan maken op de fiets. De fietsplaatjes moeten tegen de bal van je voet gepositioneerd staan en recht op je schoen, zodat je voet parallel aan je fiets staat.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Schoenplaatjes afstellen is een belangrijk onderdeel van de bikefit

Ikzelf maak dus gebruik van podotherapeutische steunzolen in mijn fietsschoenen (wat is er niet mis met mij), maar voor degenen die dit niet hebben biedt Pro4mance de mogelijkheid om carbon inlegzooltjes geheel op maat te laten maken.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Met dit apparaat wordt een afdruk van je voet gemaakt

Om de benodigde vorm van het zooltje te bepalen wordt met een soort siliconen kussen, dat vacuüm trekt, een afdruk van je voet gemaakt. Vervolgens worden de nog relatief platte carbon zooltjes verwarmd en met behulp van deze afdruk gevormd. Als de zooltjes weer afkoelen heb je een superstijf zooltje in de vorm van jouw voetzool.

Zitbotjes meten

Daarna is het tijd om de breedte van je zitbotjes te bepalen. Dit gebeurt door een afdruk van je zitvlak te maken op een speciaal krukje van SQ-lab, met een vel papier eroverheen. De gaatjes in het papier geven de meeste druk en dus de positie van je zitbotjes weer. Deze breedte wordt opgemeten en op basis hiervan wordt een zadel wat bij jouw zitvlak past bepaald. Dit kan een SQ-lab zadel zijn maar ook een zadel van Selle Italia, Pro, ISM of Fi’zik .

(tekst gaat verder onder afbeeldingen)

Met dit krukje wordt een afdruk van je zitvlak gemaakt

(tekst gaat verder onder afbeelding)

De gaatjes in het papier geven je zitbotjes weer

Je zitbotjes, hoe zit dat nou?

Ter illustratie zie je hieronder een ruggengraat met helemaal onderaan de zitbotjes, die hier op het kastje rusten. Tijdens het fietsen wil je eigenlijk precies op die twee botjes zitten, daar zijn ze voor gemaakt.

Uit de zitbotmeting bleek dat ik een zadel rijd wat niet goed bij mijn zitvlak past. Mijn huidige zadel is namelijk veel te bol. Dit geeft weinig ruimte voor het mannelijke perineum en kan zorgen voor een ‘slaapzak’.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Je zitbotjes. Het perineum is het opengedeelte hiertussen.

Als je op een fietszadel zit, kantelt je bekken voorover. Daarbij komt het perineum op het zadel te rusten.

(tekst gaat verder onder afbeelding)
Op de fiets kantelt je bekken voorover

Dat levert bij het zadel wat ik had, een bol zadel zoals je hierboven zit, onnodig veel druk op. Daarom ben ik nu overgestapt op een zadel van SQ lab, met een uitsparing in het midden. Je ziet ook veel zadels waar echt een gat in het midden zit. Ook bij vrouwen neemt dit veel druk en daarmee ongewilde schuurproblemen weg, al zijn vrouwenzadels weldegelijk anders dan herenzadels.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Mijn nieuwe zadel met uitsparing

Toen het zadel gemonteerd werd en ik erop ging zitten voelde ik direct verschil: ik zat voor het eerst écht goed op m’n zitbotjes. Even wennen, maar uiteindelijk wel veel beter.

Dynamische zadeldrukmeting

Normaal werkt Pro4mance tijdens de dynamische meting (zie hierna) ook met een zadeldrukmeting, met een hoesje wat om je zadel gaat en waarmee je de drukverdeling op je zadel kan aflezen. Daarmee kan de kanteling van je zadel zo afgesteld worden zodat de drukverdeling optimaal is. Dit hoesje was tijdens mijn meting helaas niet aanwezig (er kwam een nieuwe), dus deze stap hebben we even overgeslagen. In 99% van de gevallen moet het zadel gewoon vlak staan, dus hier maak ik me niet druk om.

Dynamische meting

Daarna is het eindelijk weer tijd om op de fiets te stappen. Maar voordat ik dat doe worden eerst nog mijn nieuwe zadel en een stuur met de goede breedte gemonteerd. Dit wordt gedaan in een speciale stuurpen waarmee tijdens de dynamische meting gemakkelijk de stuurpenlengte aangepast kan worden.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Met deze stuurpen kan de stuurpenlengte tijdens de meting gemakkelijk aangepast worden. Op deze foto is ie op mijn mountainbike gemonteerd.

Dat is het idee van een dynamische meting: je gaat 90rpm fietsen en tijdens het fietsen wordt je fietspositie op basis van wat de bikefitter opmerkt gefinetuned. Soms is het tussendoor even uitproberen, maar naarmate de meting vordert wordt je positie steeds iets beter, om uiteindelijk met de perfecte positie te eindigen. De perfecte positie wordt bepaald door bepaalde hoeken waarvan deels vaststaat dat ze ideaal zijn voor je lichaam. Ook worden zo de biomechanische belastingpunten bepaald waardoor het overbrengen van je krachten optimaal is.

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Tijdens de dynamische meting zit je op de fiets en fiets je 90rpm

Hier voegt Erics ervaring als therapeut echt wat toe, hij laat het hier namelijk niet bij. Hij vraagt steeds of je fijn zit en kijkt zelf ook goed naar de beweging op de fiets. Vanuit het vooronderzoek bleek al dat er (nog steeds) een kleine scheefstand in mijn heup zit, die heel goed tot uiting komt tijdens het fietsen. Mijn been maakt hierdoor een wat afwijkende beweging vanuit de heup wat invloed heeft op mijn knie.

Radicale maar effectieve oplossing

Eric koos voor een tijdelijke radicale maar effectieve oplossing. Ondanks dat ik geen asymmetrische benen heb (maar dus wel een beperking in de linker heup), zette hij mijn rechter schoenplaatje een hele centimeter naar voren, waardoor je in feite ‘een langer been krijgt’ en dit meer ruimte geeft in mijn been. Een tijdelijke oplossing voor het probleem, want ik moet ook werken aan de beperking van mijn heup die uit het lichamelijk onderzoek naar voren is gekomen. Zo kan uiteindelijk het schoenplaatje weer symmetrisch geplaatst worden, wat natuurlijk het beste is.

Wat is er anders na de meting?

Mijn fietspositie is als volgt veranderd:

• Ander zadel
• Zadelkanteling horizontaal gezet
• Zadelhoogte ca. 1cm omhoog en 4mm naar voren
• 2cm smaller stuur
• 1cm langere stuurpen

Let op je houding

Nog een toegevoegde waarde van Pro4mance is dat ze het niet bij de afstelling van de fiets laten. Ik kreeg ook goede tips om zelf in een betere houding op de fiets te gaan zitten, wat enorm kan schelen in bijvoorbeeld nek, schouder of rugklachten. Een actieve houding heeft namelijk enorm veel invloed op het fietscomfort. Hieronder zie je het resultaat van mijn fietspositiemeting. Een heel verschil niet?

(tekst gaat verder onder afbeelding)

Mijn positie voor de bikefit (links) en erna (rechts), een heel verschil

Check de as van je wielset

Na mijn racefiets was mijn mountainbike aan de beurt. Helaas bleek mijn mountainbike door de rare as in mijn wielset niet goed in de Tacx te passen. Gelukkig konden we het voor deze keer provisorisch oplossen en kon ik door achteruit te trappen en het beeld achteruit af te spelen toch goede conclusies trekken en ook hier mijn fietspositie verbeteren.

Mocht je een bikefit bij Pro4mance willen inplannen en je hebt net z’n gekke as als ik (een soort kruising tussen steekas en quick-release), vraag van tevoren even na of dit problemen oplevert.

Met een passende fiets naar buiten

Pro4mance verkoopt ook diverse zadels, sturen en stuurpennen, zodat je meteen passende onderdelen op je fiets kunt laten monteren en dat deze direct goed gepositioneerd worden. Je gaat dus met een voor jou volledig passende fiets naar buiten.

Daarnaast heeft Pro4mance ook een eigen fietsmerk, LINQ Cycles. Een fietsmerk volledig gericht op de aankoop van je nieuwe fiets waarbij met elk detail rekening wordt gehouden. Een frame wat past bij jouw lichaam en 100% afgesteld op jouw lichaam en persoonlijke voorkeuren.

Zelf je fiets weer afstellen

Is om welke reden dan ook de afstelling van je fiets veranderd? Met deze tips zet je het weer goed.

Allereerst kun je de kanteling van je zadel aanpassen zodat deze horizontaal staat (waterpas zeg maar; gebruik eventueel de app van Saddle Adjustment). Meet vervolgens vanaf het hart van de trapas, langs de zadelbuis, naar de bovenkant van het midden van het zadel en zet deze op de goede hoogte (die je vanuit je bikefit hebt meegekregen). Vervolgens meet je vanaf dat punt naar het midden van je stuur (niet je stuurpen), op het midden van de buis. Dit is je reach en wordt voornamelijk door je stuurpenlengte bepaald. Tot slot meet je vanaf de grond, recht onder het midden van je stuur, naar boven om je stuurhoogte te bepalen. Dit kun je met spacers onder je stuur toevoegen of verwijderen aanpassen.

Prijs

De prijs van een bikefit bij Pro4mance is €229 als je met je eigen fiets komt, plus eventuele kosten van materiaal wat je aan de hand van de resultaten koopt. Deze prijs verschilt niet echt van vergelijkbare bikefitters. Het is mogelijk om de bikefit (deels) door je verzekering te laten vergoeden wanneer je een gegronde lichamelijk klacht hebt tijdens het fietsen. Eric is therapeut en de vergoeding kan via je aanvullende zorgverzekering onder fysiotherapie en oefentherapie Cesar.

Aankoop van een nieuwe fiets

Wanneer je een bikefit laat uitvoeren voor de aanschaf van een nieuwe fiets betaal je €300. Je doet de bikefit dan op een Retül Müve pasfiets (enigszins vergelijkbaar met de Smartbike uit het idmatch BikeLab), waarbij je fietspositie bepaald word zoals ik beschreven heb in dit artikel. Daarna volgt een berekening van de framemaat die bij je past. Als je dan je nieuwe fiets heb gekocht, kom je terug bij Pro4mance en word je fiets geheel afgesteld zoals de bikefitting gedaan is.

Conclusie

Al met al was de bikefit bij Pro4mance een zeer positieve ervaring. Eric komt dankzij zijn ervaring als therapeut, en fietst daarnaast zelf ook vele kilometers, erg kundig over en kijkt echt naar je hele lichaam, wat extra fijn is als je blessures hebt of blessuregevoelig bent. Er wordt goed de tijd voor je genomen en alle belangrijke aspecten van een goede bikefit worden behandeld: vooronderzoek, zitvlak, schoenplaatjes, dynamische meting, etc. Wanneer uit de resultaten komt dat je andere onderdelen (stuur, stuurpen, zadel) nodig hebt, kun je deze direct aanschaffen zodat je met een passende fiets naar buiten gaat.

Ik heb inmiddels zo’n 110km gefietst na mijn fietspositiemeting, een ritje van ca. 50km en twee van ca. 30km. Met mijn zware knieblessure moet ik nog steeds heel goed opletten dat ik niet teveel doe, maar mijn fietspositie lijkt het probleem in elk geval niet erger meer te maken. De tips die ik voor mijn houding meekreeg, in combinatie met een platter, breder zadel, een smaller stuur en een langere stuurpen maken echt een wereld van verschil. Ik zit echt heel anders op mijn fiets nu.

Update 11 december 2018

Vorige week ben ik weer terug geweest voor een opvolging van mijn bikefitting. Sinds mijn bikefitting ben ik veel bezig geweest met flexibiliteit (stretchen) en core stability. Daardoor kon ik een andere houding aannemen op m’n racefiets, waarmee ik m’n rug wat meer kan ontspannen (op de foto hierboven zie je dat ik vrij rechtop zat voor een wielrenner) en ook de zadeldruk makkelijker op m’n zitbotjes kan plaatsen. Ik ben 3cm dieper en 1cm verder gaan zitten, aero gains dus! M’n eerste fietsrit in deze positie zit erop en het lijkt weer een goede verbetering te zijn!